Hürriyet'te Manşet : Sulukule'den Taşoluk'a giden Romanlar Zor Durumda

Rak rak raki, yaktın bizi TOKİ

Ali DAĞLAR

Sulukule’yi kurtarma projesi çerçevesinde Roman vatandaşlar için Taşoluk’ta TOKİ tarafından toplu konut yapıldı. 300 Roman aileye kurayla dağıtılan konutlarda bugün sadece 27 aile yaşıyor. Diğerleri ise doğalgaz, elektrik, su ve kapıcı ücretlerini ödeyemediği için lüks konutları yok pahasına satıp eski mahallesine dönüyor. Roman vatandaşlar, durumlarını anlatan bir de şarkı besteledi: ’Rak rak raki, yaktın bizi TOKİ..."

SULUKULE sakini Romanların yerleştirildiği Taşolukta’ki TOKİ evleri de rantın kurbanı oldu. Sulukule’den 300 Roman ailenin 15 yıl borçlandırılarak yerleştirildiği Taşoluk’taki TOKİ evleri, ödenemeyen taksit ve borçlar yüzünden altı ayda boşaldı. Birikmiş taksitler, doğalgaz abone ücreti, elektrik, su ve kapıcı ücretlerini ödeyemedikleri için icra kıskacına giren Romanlar haklarını 3 bin ile 35 bin lira arasında fiyatlarla devredip Taşoluk’u terkediyor. TOKİ evlerinde sadece 27 roman aile kaldı.

Farklı sözleşme

TOKİ’nin diğer sözleşmelerine standart olarak koyduğu, devir şartını bir yıl ikámete bağlayan maddeyi, Romanlarla yaptığı sözleşmede kaldırıp ucuz devirlerin yolunu açtığı da ortaya çıktı. Mahalledeki çevrelerini kaybeden, işsizlik nedeniyle açlık sınırında yaşayan Romanlardan F.A., "Buraya fakir diye getirdiler, zengin muamelesi yapıyorlar. Borçlarımızı ödeyemedik, icra geldi. Hacze gelip eşyamızı götürürler diye hafta içi Fatih’e kaçıyoruz. Hafta sonu geliyoruz. Sulukule’nin sayfiyesi oldu burası" diyor. Bir başka kadın, "Sulukule Paris’ti, burası kapalı mapusane, sinir hastası olduk, yavaş yavaş ölüyoruz" diye feryat ediyor. Öyle ki, Sulukule Roman Orkestrası TOKİ adlı şarkı bile yazmış: "Rak rak raki, yaktın bizi TOKİ" diye başlıyan ve "Mahallemden kopardın, vicdansız TOKİ" diye biten bir şarkı bu.

200 aile devretti

TOKİ dar gelirliler için yeni ilçe Arnavutköy’ün Taşoluk beldesine iki kilometre mesafede 1402 konut yaptı ve inşaatlar 2008’de bitti. Konutlardan 450’si Sulukule’deki yerlerinden olan kiracı Romanlara ayrıldı. Kurayla belirlenen yaklaşık 300 Roman aile, aylık 280-425 lira taksitlerle 15 yıl vadeli borçlandı ve konut sahibi oldu. Fatih Belediyesi, Romanlar için sabah saat 07.00’da Taşoluk, akşam saat 20.00’de Fatih’ten dönüş olmak üzere bir otobüsü servise koydu. Taşoluk’ta ikámet eden Sulukule Roman Kültürünü Geliştirme ve Dayanışma Derneği Başkanı Şükrü Pündük, "Sulukule’deki iç avlulu sistemden betonarme binalara sürülen vatandaşlarım, orada komşularıyla iç içe yaşıyordu. Aileleri ayakta tutan, sosyal yardımlaşmanın yüksek olduğu bir mahalle hayatımız vardı" diyor.

TOKİ’nin Roman vatandaşlarla yaptığı sözleşmelerde diğer projelerden farklı bir detay var. Diğer sözleşmelerde devir şartını bir yıl ikámete bağlayan TOKİ, Romanlarla yaptığı sözleşmeden bu maddeyi çıkarmış.

Ailelerin Taşoluk’a gelişi altı ay öncesine dayanıyor. 300 aileden sadece 100’ü konutlara gelmiş, pek çoğu birkaç aylık ikámetten sonra, evini satarak terketmiş bölgeyi. 200 aile ise hiç yerleşmeden ilk günlerde üç binden başlayan, şimdi 35 bin liraya ulaşan hava paralarıyla konutları devretmiş. Sadece 27 aile kalmış, onlar da birikmiş borçların ve icra takiplerinin tazyikiyle konutlara müşteri arıyor.

Uyum sorunu bitmiyor

Konutlara iki kilometre mesafede tek doktorlu bir sağlık ocağı var. Gece kapalı olduğu için hastalar beş kilometre ötedeki Arnavutköy’e götürülüyor. Bir eczane var, o da belde merkezinde. Sitede tek market var, veresiye yok. Vatandaşlar yiyeceklerini dışarıdan getiriyor. Her konutta TOKİ elemanı bir kapıcı var, daire başı aylık 35 lira aidat ödeniyor. Tek sosyal ortam, Sulukule’de de kahvecilik yapan Roman vatandaş Göksel Küçükatasayan’ın açtığı kıraathane. Ama o da hafta sonu olmasına rağmen boş. Atasayan dertli, "İş yapamıyorum, borç gırtlağa kadar, mecbur gideceğiz buralardan" diyor. Lise yok, ilköğretim okuluna iki ay gecikmeyle başlamak zorunda kalan çocukların uyum sorunu var. Bir kısmı programda ilerleme olduğu için okula alınmamış.

Ölümüze para istediler

BURADA sağlık ocağı yok, iki kilometre ötede var. Birkaç ay önce babam Necdet Tokay rahatsızlandı. Kalp kriziydi sanırım. Gece apar topar sağlık ocağına götürdük. Gece olduğu için kapalı. Oradan Arnavutköy’e taşıdık. Orada da bir tek hastane var, o da özel. Orada daha müdahale edemeden babam vefat etti. Bir de 250 lira istediler. Ölüye para istediler. Cenazeyi vermediler.

TOKİ ŞARKISI

Rak rak raki
Yaktın bizi TOKİ
Evimden ayırdın
Yuvamdan ayırdın

Yıktın bizi TOKİ
Rak rak raki
Yaktın bizi TOKİ
Karıdan ayırdın
Mahallemden kopardın

Vicdansız TOKİ