Sayın İstanbul Valiliği İnsan Hakları Komisyonu,
Sulukule’de uygulanmakta olan yenileme projesi orada yaşayanların barınma ve yaşam haklarını ellerinden aldığı için T.C. Anayasası’na aykırıdır.
Mahallelilerin söz konusu yenileme projesine açtıkları dava metninin insan hakları ile ilgili bölümünü aşağıda dikkatinize sunarız :
İptalini istediğimiz proje ayrıca, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmenin, konuta ve özel yaşama ve aile yaşamına saygı gösterilmesi hakkı, ( 8. Madde) Ayrımcılığa maruz kalmama hakkı ( 14. Madde) ile 1. Ek protokol 1. Maddede düzenlenen mülkiyetin korunması haklarına aykırıdır.
Platformumuz 3 yıldır mahallede çalışmaktadır. Bu çalışmaların İnsan Hakları ile ilgili bölümü hakkında basında yer alan haberlerden bir derlemeyi ekte bulabilirsiniz. (ekli 4 adet haber) .
Proje hakkında belediyenin öne sürdüğü bilgilere karşı platformun yaptığı ve bikaç hafta önce Radikal Gazetesi’nde yayınlanan açıklamayı da ekte bilginize sunuyoruz.
Ayrıca şimdiki son duruma göre, aşağıda kısaca sıraladığımız sebeplerle Sulukule Yenileme Projesi İnsan Haklarına aykırı bir uygulamadır.
1- Mahalelinin barınma hakkı elinden alınıyor. Her koşulda asla ödeyemeyecekleri
maliyetlerle karşılaşıyorlar. Yıkımlar sırasında evlerde yaşayanlar sokağa atılıyor, barınma hakları zorla ellerinden alınıyor.
2- Mahallelinin sağlıklı bir çevrede yaşama hakkı ellerinden alınıyor. Hiçbir önlem alınmaksızın yıkımlar yapılıyor. Molozlar mahallede tutuluyor. Yarısı yıkılmış çökme tehlikesi olan binaların öylece bırakılıyor, çevresinde önlem alınmıyor. Çocukların yıkık binalarda oynarken, yaralanıyor, sakatlanıyorlar. Mahallenin
ortasında akan pis sular, ucu açık elektrik kabloları sağlığı sürekli tehdit ediyor.
3- Mahallelinin eğitim hakkı ellerinden alınıyor. Bu değişim ve belirsizlik sürecinde çocuklar okula gidemiyorlar.
4- Mahallelinin çalışma hakkı ellerinden alınıyor. Geçim kaynakları olan at arabalarına el konuluyor. Seyyar satıcıların tezgahlarına el konuluyor.
5- Mahallelinin mülkiyet hakkı ellerinden alınıyor. Vatandaşın tapulu malını istediği şekliyle değerlendirmesi engelleniyor. İmar durumuna uygun şekilde istediği biçimde konut yapması mümkün olmadığı gibi, arsasını örneğin boş tutması da mümkün değildir. Mülk sahibi vatandaşa, belediye’nin yapacağı konutu kabul etmek, ya da mülkünü belediyeye satmak dışında bir seçenek tanınmaması mülkiyet haklarının engellenmesi anlamına gelmektedir. Üstelik ilan edilen acele kamulaştırma kararında herhangi bir kamu yararı yoktur. Belediye vatandaşın mülküne, kamu yararı için değil, yine özel konut yapmak için el koymak istemektedir.
Proje bu şekliyle uygulandığı takdirde halihazırda çok yoksul olan yaklaşık 1500 kişi sokakta kalacaktır. Tarihi bir mahalle özgün kültürü ile birlikte kaybolacaktır.
Komisyondan ricamız,
1- yıkımların hemen durdurulmasının sağlanması
2- mahallede sağlığı tehdit eden molozların temizlenmesi
3- tapu kayıtlarının ve el değiştirmelerin açıklanmasının sağlanması
4- satışların iptal edilmesinin istenmesi
5- sözleşmelerin iptalinin istenmesi
Saygılarımızla,
Sulukule Platformu
12 Haziran 2008
TMMOB
İstanbul İl Koordinasyon Kurulu’na
Değerli Kurul Üyeleri
Fatih Belediyesi’nin “yenileme alanı” ilan ettiği Sulukule (Neslişah ve Hatice Sultan Mahalleleri) sakinlerinin büyük çoğunluğu hala mahallede yaşamayı sürdürdüğü halde, yine aynı belediye eliyle, tam bir afet bölgesine çevrilmiş durumdadır.
Tıpkı 1999 depreminde olduğu gibi, kamu kuruluşları (Belediye, Valilik, Kaymakamlık, Savcılık, İl Sağlık Müdürlüğü) yaptığımız sayısız başvuruya ya ilgisiz kalmakta, ya da çok yavaş harekete geçmektedir. Oysa mahallede, başta barınma hakkı olmak üzere, insan ve çevre sağlığı tehdit altında bulunmaktadır; kültürel ve tarihi miras yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır.
Barınma:
-Halen mahallenin yaklaşık üçte biri yıkılmış bulunmaktadır. Yıkımlar sürdüğü takdirde çok yoksul 100 kadar aile doğrudan sokakta kalma riski ile karşı karşıyadır. Bu insanların barınma sorunun çözümü için kısa vadede acil önlemler düşünmek gerekmekte.
Can güveliği:
-Belediye tarafından kısmen ya da tamamen yıkılan evlerin enkazı sayısız başvuruya rağmen kaldırılmamaktadır. Moloz yığınları özellikle çocukların sık sık kaza geçirmesine neden oluyor. Mevcut şartlarda en azından, çocukların bu alanlarla irtibatını kesmeye yönelik tedbirler alınması gereklidir.
Su ve tuvalet ihtiyacı:
-Evlerin önemli bir bölümünde su kesiktir. Semt sakinlerinin önemli bir bölümü, su ihtiyacını mahalledeki iki adet çeşmeden taşıyarak karşılamaktadır. Güvenli içme ve kullanma su sağlanamazsa, kaçınılmaz olarak önemli sağlık problemleri ortaya çıkacaktır.
-Evleri yıkılan ailelerin bir bölümü mahalledeki akrabalarının yanına, ya da yarı yıkık durumdaki bazı evlere taşınmış bulunmaktadır. Bu evlerde ne tuvalet, ne de su bulunuyor. Molozlar ayrıca bölgede kanalizasyon sisteminde tıkanıklar meydana gelmesine neden olmakta, ISKI ana şebekedeki tıkanmaları gidermek üzere harekete geçmemektedir. Bölgede seyyar tuvaletlerin kurulması çok önemli bir ihtiyaçtır.
Yok olan tarihi miras:
-Mahallede sivil mimari örneği olarak tescilli yapılar birer birer tahrip oluyor. Fatih Belediyesi geçtiğimiz aylarda iki adet tescilli evi yıkmanın dışında (Sulukule Platformu gönüllüleri derhal savcılığa şikayette bulundu), bu yapıları boşaltmakta, ancak sonrasında hiçbir uyarıcı ya da koruyucu önlem almamaktadır. Böylelikle bu evler hurdacıların geçim kapısı haline gelmiş bulunmaktadır. Mahalledeki sivil mimari örnekleri için koruyucu ve uyarıcı önlemler almak gereklidir.
Sıraladığımız bu sorunların çözüm yolları için desteğinize ihtiyaç duyuyoruz. Konuyu gündeminize alır, düşüncelerinizden yararlanma ve çözüm için işbirliği yapma olanağı verirseniz çok seviniriz.
Sulukule Platformu
6 Haziran 2008
No: 62632
İSKİ Fatih Şube Müdürlüğüne
Fatih Istanbul
Sayın İlgili
Edirnekapı Neslişah Mahallesi Kuruçınar Sok. No: 7 civarında kanalizasyon sistemi ana şebekeden tıkanmış bulunmaktadır. Kanalizasyon suları sokakta akmakta, bu sıcak yaz günlerinde insan ve çevre sağlığı açısında büyük risk yaratmaktadır. Tıkanıklığın acilen giderilmesi konusunda gereğinin yapılmasını saygılarımızla arz ederiz.
Kuruçınar Sok. Sakinleri
not: yukarıdaki dilekçe Çevre Sağlık Müdürlüğü'ne de verilmiştir.
İstanbul Valiliği İl Sağlık Müdürlüğü
Peykhane Cad. No: 10
Çemberlitaş
İstanbul
Fatih Belediyesi, Fatih İlçesi’ne bağlı Neslişah ve Hatice Sultan mahallerinde, 2007 yılından bu yana, kimi mülk sahiplerinin talebi üzerine evlerini yıkmakta, ancak yıkım enkazını kaldırmayarak, molozları olduğu gibi mahalle ortasında bırakmaktadır. Yaklaşık 520 evin bulunduğu mahallemizde bu şekilde 75 kadar ev yıkılmış bulunmaktadır. Mahalle halkı aylardır yıkıntılar ortasında yaşamak durumunda bırakılmıştır. Belediye’ye yapılan müracaatlar bir sonuç vermemektedir. Enkaz nedeniyle çeşitli kazalar meydana gelmekte, çok sayıda çocuk yaralanmış bulunmaktadır. Son olarak 24 Nisan günü 7 yaşındaki Sezgin May eline bir beton parçasının düşmesi neticesinde sol elinden yaralandı ve yüzük parmağı koptu. Ayrıca birçok hanenin suyunun kesik olduğu mahallemizde, kaldırılmayan yıkıntı atıkları her türlü haşaratın yayılmasına neden olmakta, semtimizin sağlık koşullarını olumsuz etkilemektedir. Mahallemizde mevcut enkazın çevre ve halk sağlığını açısından etkilerinin Müdürlüğünüzce incelenmesini arz ederiz. Saygılarımla.
Sulukule Roman Kültürünü
Geliştirme ve Dayanışma Derneği Başkanı
Şükrü Pündük
Adres: Neslişah Mahallesi, Sarmaşık Sok. No: 47
Edirnekapı/Fatih
28 Mayıs 2008
Sayın Başbakanlık İnsan Hakları Kurulu
Bizler Neslişah ve Hatice Sultan Mahallesi (Sulukule) mahallesinde doğup büyüyen dedelerimizden ninelerimizden miras kalan evlerde oturan mülk sahipleri ve kiracılar olarak size sesleniyoruz.
“ Kentsel dönüşüm” projesi nedeniyle Belediye önümüze kamulaştırmayı dayatınca, çoğumuz evlerimizi daha iyi fiyat veren üçüncü şahıslara satmaktan başka çare bulamadık. Çok azımız “ne olursa olsun vazgeçmeyiz” dedik ve “yenileme projesinden” ev almak üzere, mülkümüzü Belediye’ye devrettik. Şimdi ağır bir borç yükü altındayız.
Kimimiz ne sattık, ne de Belediye ile anlaştık. Umutla, bizleri mağdur etmeyen akılcı bir çözüm gerçekleşir diye bekliyoruz.
Kimimiz Taşoluk’taki TOKİ evlerine hak kazandık. “Açıkta kalmaktan iyidir” dedik; uzaklara gidiyoruz, nasıl ödeyeceğimizi bilemeden. Kimimiz adına elektrik ve su faturası yok diye Belediye tarafından kiracı kabul edilmedi ve bu haktan yararlanamadık. Nerede barınacağız, bilmiyoruz.
Kimimiz o kadar yoksuluz ki, Taşoluk için müracaat etmeye cesaret dahi edemedik. Sokakta kalma endişesi içinde yaşıyoruz.
Biz Neslişah ve Hatice Sultan Mahallesi’nin (Sulukule) sakinleri, ister mülk sahibi olalım, ister kiracı, ortak isteğimiz mahallemizde yaşamaya devam etmektir. Mevcut konutlarımız iyileştirilsin, sağlamlaştırılsın ve yine burada kalalım. Mahallemiz iyileştirilecekse bizler için iyileştirilsin.
Saygılarımızla
1 günde 300 imza toplanarak Valilik İnsan Hakları Komisyonu'na teslim edilmiştir
7 Mayıs 2008
Sayın Fatih İlçesi İnsan Hakları Kurulu,
Sulukule’den mahallelilerin söz konusu yenileme projesine açtıkları dava metninin insan hakları ile ilgili bölümünü aşağıda dikkatinize sunarız :
İptalini istediğimiz proje ayrıca, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmenin, konuta ve özel yaşama ve aile yaşamına saygı gösterilmesi hakkı, ( 8. Madde) Ayrımcılığa maruz kalmama hakkı ( 14. Madde) ile 1. Ek protokol 1. Maddede düzenlenen mülkiyetin korunması haklarına aykırıdır.
Platformumuz 3 yıldır mahallede çalışmaktadır. Bu çalışmaların İnsan Hakları ile ilgili bölümü hakkında basında yer alan haberlerden bir derlemeyi ekte bulabilirsiniz (ekli 4 adet haber)
Ayrıca şimdiki son duruma göre, aşağıda kısaca sıraladığımız sebeplerle Sulukule Yenileme Projesi İnsan Haklarına aykırı bir uygulamadır.
1-Mahalelinin barınma hakkının elinden alınması, her koşulda asla ödeyemeyecekleri maliyetlerle karşılaşmaları.
2-Yıkımlar sırasında evlerde yaşayanların sokağa atılması, barınma haklarının zorla ellerinden alınması
3-Molozlarin mahallede tutulması
4-Yarısı yıkılmış çökme tehlikesi olan binaların öylece bırakılması, çevresinde önlem alınmaması. Çocukların yıkık binalarda oynarken, yaralanmaları, sakatlanmaları.
6-Bütün bu süreçte sokakta kalan insanların hiçbir destek alamaması.
7- Çocukların okula gidememeleri
8- At arabalarının insanların ellerinden alınması, çalışamamaları, çalışma haklarının ellerinden alınması
9- Seyyar satıcıların tezgahlarına el konulması, çalışamamaları
Proje bu şekliyle uygulandığı takdirde halihazırda çok yoksul olan yaklaşık 1500 kişi sokakta kalacaktır.
Saygılarımızla,
Sulukule Platformu
aşağıdaki dilekçenin aynısı MSGSÜ ve YTÜ ŞBPB Başkanlıklarına da verilmiştir.
21 Şubat 2008
Gazi Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Başkanlığı'na
Bildiğiniz gibi kamuoyunda daha çok Sulukule olarak bilinen Neslişah ve Hatice Sultan Mahalleleri’nin Kentsel Dönüşüm (Yenileme-Canlandırma) projesi hazırlanmış ve çeşitli revizyonlar sonrasında Yenileme Kurulu tarafından da onaylanmıştır. Sürecin başından beri çeşitli gönüllüler ve mahalle derneği ile yaşayanlarından oluşan Sulukule Platformu sürece müdahil olmaya çalışmıştır. Sulukule Platformu, bölgenin yenileme alanı ilan edilmesinden itibaren yapılan bütün tartışmaların, çalışmaların bir araya toplandığı ve konu ile ilgili herkesi kapsayan bir platformdur. Bu çerçevede projenin geldiği nokta ile ilgili bilgileri ekte dikkatinize sunuyoruz. Ayrıca, platformun çalışmaları ile ilgili bilgileri şu blog sayfalarından inceleyebilirsiniz:
www.40gun40gecesulukule.com
http://sulukuleyasasin.blogspot.com/
http://sulukulegunlugu.blogspot.com/
Gelinen nokta itibariyle, sözü geçen projeye ve yarattığı sorunlara olduğu kadar kentsel dönüşüm adı altında sürdürülen diğer projelere ve bunlara zemin hazırlayan mevzuata da yönelik objektif bir değerlendirme yapmak üzere şehir araştırmaları ve planlaması üzerine çalışan üniversitelerin ve şehir plancıları odasının görüş geliştirmesi önem kazanmıştır. Yukarıda sayılanlarla sınırlı olmayan üniversite birimlerinin ve meslek odalarının toplumsal sorumlulukları kapsamında böylesine tartışmalı ve İstanbul geneli düşünüldüğünde çok yüksek bir nüfusu etkileyecek bir konuda mesleki bilgi ve birikimlerini net bir şekilde ortaya koymaları bir gereksinimin ötesinde aciliyet haline gelmiştir.
Sulukule Projesi konusunda İstanbul’daki 3 Şehir ve Bölge Planlama Bölümünün Öğretim Üyelerinin ve Şehir Plancıları Meslek Odasının duyarlı yaklaşımları ve desteklerinden aldığımız cesaretle, kurumsal kimliğiniz, mesleki bilginiz ve deneyiminizle sizleri bu konuda ortak bir tavır oluşturmaya davet ediyoruz.
Süreç içerisinde karşılaştığımız ve açıklayamadığımız; dolayısıyla kamuoyunun aydınlatılması gerektiğini düşündüğümüz başlıca soruları şöyle sıralayabiliriz:
Sulukule projesi bir kentsel dönüşüm projesi midir? Bir kentsel dönüşüm projesinde gözetilmesi gereken kriterler nelerdir? Kentsel dönüşümün toplumsal, sosyal, ekonomik bir kalkınma modeli olarak uygulanması mümkün müdür? nasıl başarılabilir ? Kentsel dönüşümün sadece fiziksel bir değişim olarak anlaşılıp uygulanmasının önüne nasıl geçilebilir ? Kentsel dönüşümün hiç kimsenin mağduriyetine sebebiyet vermeksizin, insanların yaşam koşullarını, mimari ve kentsel dokuyu iyileştirerek gerçekleşmesinin güvenceye alınması için neler yapabiliriz? Sulukule’de mahallenin, mahallelinin, hala canlı olan tarihsel kültürün, ve bu bağlamdaki kültürel çeşitliliğin yok oluşunun önüne nasıl geçeceğiz? Ortak bir kültürü paylaşan mahallelinin yerinde ve birlikte kalmasını nasıl güvence altına alabiliriz? Bir yandan dönüşüm projelerinden kaynaklanan mağduriyetleri önlerken, diğer yandan kurulmuş yaşama alanlarına saygı duyan bir kentsel dönüşüm projesi mümkün müdür? Büyük kentlerimizde yaşanan dönüşüm süreçlerinin ve özelinde Sulukule projesinin geleceği hakkında neler önerilebilir?
Kamuoyunun aydınlanma ihtiyacı olan bu konular üzerine ortak çalışmalar yapmak ve bu çalışmaların sonuçlarını yine ortak bir deklerasyonla kamuoyuna açıklamak konusunda sizleri sorumluluk üstlenmeye davet ediyoruz.
Saygılarımızla,
Sulukule Platformu
<
